Wat gaat de voetbalbond KNVB doen om het Nederlands Elftal weer naar de top te stuwen? In de afgelopen twee jaar, waarin de prestaties van Oranje een duikvlucht namen, heeft de bond diverse ambities uitgesproken, conferenties belegd en nieuwe mensen aangesteld. Welk plan zit erachter?

Het kan snel gaan in de topsport. In 2010 verloor Nederland pas in de verlenging de finale van het Wereldkampioenschap in Zuid-Afrika. En in de zomer van 2011 prijkte Nederland bovenaan de FIFA ranking. Maar in 2012 was Oranje het lachertje van het Europees kampioenschap (drie nederlagen op rij) en na het succesvolle WK 2014 (derde plaats) volgde de inktzwarte reeks voor de EK-kwalificatie. 2016 werd afgesloten op plek 22 van de ranking, achter IJsland.

Wat is er toch misgegaan? Al snel worden in dit soort situaties opmerkingen gemaakt over de mentaliteit van spelers. Of beter gezegd: het gebrek daaraan. Bert van Oostveen, de inmiddels opgestapte directeur van de KNVB, deed daar vrolijk aan mee en meende dat veel jonge voetballers geld belangrijker vinden dan sportief succes.


Amanda Royale” (CC BY 2.0) by Craig Hatfield

Er valt wat te zeggen voor die denkrichting. In alle vormen van sport en spel zijn een gezonde mentaliteit en discipline belangrijk, of je nou op je computer een potje Hearts of Iron speelt, tegen je oom schaakt, een pagina met online casino’s opzoekt voor een paar rondjes black jack en poker, of in een bomvol stadion een voetbalmatch tracht te winnen. Zonder plan en vervolgens de fysieke en mentale vaardigheden om dat stap voor stap uit te voeren, kom je niet ver.

Zelfs bondscoach Danny Blind, die nadat hij het stokje overnam van Guus Hiddink in 2015 het tij niet kon keren, gaf indirect kritiek op de mentaliteit van zijn mannen. Eind 2016 merkte de Zeeuw op dat de mentaliteit “anders en beter” was geworden dan in 2015. Hij had zijn selectiebeleid aangepast en dat wierp zijn vruchten af. Voortaan zijn alleen spelers welkom die energie geven en niet alleen energie kosten. Kortom: de inzet, gretigheid en drang om te presteren moeten ervan afdruipen. Commitment, dat is het Engelse toverwoord.

Dan rest natuurlijk nog wel de vraag: welk plan moeten ze dan met commitment uitvoeren? De laatste tijd is veel gediscussieerd over de zogenaamde “Hollandse School”, een manier van spelen die samenhangt met veel balbezit, aanvallen over de flanken en een opstelling van 4-3-3. Maar dat vergt spelers die snel kunnen denken en handelen, balvast zijn en zuivere passes versturen. Spelers waar er nu een schrijnend tekort aan is, waardoor Oranje vaker in 5-3-2 speelt.


KNVB Wallpaper” (CC BY-SA 2.0) by M.J.Ambriola

Met het oog op dit probleem is het veelbelovend, dat de KNVB een prestatie- en innovatiemanager heeft aangesteld, Peter Blangé. Deze “PIM” wordt de schakel tussen voetbal en wetenschap en heeft als doel om innovatieve inzichten te ontwikkelen en verspreiden. Enkele terreinen waar Blangé zich mee gaat bemoeien zijn bewegingswetenschappen, data-analyses en voedingsleer. Het garandeert allerminst dat Oranje ooit weer mee gaat tellen in de voetbaltop. Maar wel is de les geleerd dat er een plan en strategie moeten komen.