5 schuldigen aan het Oranje-drama

Het Nederlands voetbal ligt in duigen, nu de kwalificatie voor het EK 2016 volledig is mislukt. Het is vanaf het begin faliekant misgegaan bij Oranje en daar is natuurlijk niet één zondebok voor aan te wijzen. Wij zetten daarom 5 schuldigen aan het debacle op een rijtje.

5. Louis van Gaal

Huh, Louis van Gaal? De held van het WK 2014 die ons naar een onmogelijk geachte, derde plaats op het WK loodste? Ja, juist daarom! Door die derde plek verdween het realiteitsbesef en dachten we dat we er in het Nederlandse voetbal helemaal niet voor slecht voor stonden als we dachten. Niets bleek minder waar, toen Van Gaal na het toernooi vertrok en een andere bondscoach aan het roer kwam.

4. Guus Hiddink

Want Hiddink dacht wel op dezelfde toer verder te kunnen met het Nederlands elftal en zo voort te kunnen bouwen op het succes van Van Gaal. Oh wacht, niet helemaal op dezelfde toer: Hiddink ging van de beproefde 5-3-2 formatie op het WK weer terug naar 4-3-3. De Hollandse school! Dat hebben we geweten: een oefenwedstrijd tegen Italië ging kansloos verloren en het daaropvolgende kwalificatieduel tegen Tjsechië ook. Toch bleef Hiddink tot zijn vertrek stug volhouden aan het systeem en liet daarna zijn assistent met de rotzooi achter.

3. Danny Blind

Blind ruimde die rotzooi echter niet op, maar ging feitelijk gewoon verder waar Hiddink gebleven was. Hoewel we hem misschien niet kunnen verwijten dat hij de negatieve lijn in de kwalificatie niet wist om te draaien, maar in zijn selectiebeleid, opstellingen en wissels was vooral veel onzekerheid en twijfel te ontdekken. Zo stelde hij Gregory van der Wiel op, die wedstrijdritme miste (met alle gevolgen vandien) en leek hij maar geen keuze te kunnen maken tussen Robin van Persie of Klaas-Jan Huntelaar in de spits.

2. Bert van Oostveen

Ja, Bert van Oostveen was ook degene die Louis van Gaal aanstelde, maar de directeur betaald voetbal kan zeker medeverantwoordelijk worden gehouden voor de malaise in deze kwalificatiereeks. Het begon al bij de vreemde constructie waarin Guus Hiddink tot en met het EK 2016 bondscoach zou zijn, waarop zijn assistent Danny Blind het stokje overnam. Een optimistische en gewaagde keuze in de veranderlijke wereld van het voetbal en problematisch toen Hiddink compleet door het ijs zakte. Het betekende een hoofdrol voor de onervaren Blind, misschien wel tot diens eigen schrik.

De grootste ergernis van menig voetbalfan is echter de ontkennende en enigszins arrogante houding die Van Oostveen zich aanmeet: zo weigerde hij na kansloze nederlagen tegen IJsland en Turkije te erkennen dat het crisis was en meldde hij voorafgaand aan het cruciale duel tegen Tsjechië doodleuk dat veel Oranje-spelers geen eergevoel voor hun land hebben. Nee, dat werkt motiverend. Zelfs na de afgang van dinsdag zette de beleidsman zijn positie totaal niet ter discussie en zei hij gewoon verder te bouwen. Zelfkritiek lijkt totaal afwezig bij de KNVB-baas.

1. Het Nederlands elftal

Technisch gezien zijn er natuurlijk 11 schuldigen. We kunnen de mensen langs de lijn immers wel beoordelen, maar uiteindelijk zijn het de spelers die het niet hebben kunnen laten zien. Mede omdat ze simpelweg afwezig waren: WK-uitblinker Arjen Robben was er in de meeste kwalificatiewedstrijden niet bij en ook een andere uitblinker, Ron Vlaar, speelde door blessures en gebrek aan wedstrijdritme geen minuut.

Daarbij waren er van begin tot einde legio persoonlijke fouten te zien: de kopbal in eigen goal van Daryl Janmaat, de oliedomme rode kaart van Bruno Martins Indi en de domme penalty tegen van Gregory van der Wiel. De verdediging die in Brazilië als een huis stond, was het afgelopen jaar zo lek als een mandje. Oranje liep voortdurend achter de feiten aan en kon dat door een gebrek aan kwaliteit en ervaring alleen tegen de zwakste tegenstanders recht breien.